|
Ο πόλεμος του Χάνδακα  , που διήρκεσε 24 χρόνια, από το 1645 ως το 1669, παρουσιάζει σημαντικές
διαφορές με τον πόλεμο του 1570-73 εναντίον των Τούρκων. Σ'αυτόν τον τελευταίο
πραγματοποιήθηκε μια σύγκρουση που άφησε εποχή, μια σύγκρουση αυτοκρατοριών
και πολιτισμών στο άνθος της ακμής τους: η Βενετία, τόσο από πολιτική όσο
και από στρατιωτική άποψη, υπήρξε πράγματι η πρώτη ενεργή χριστιανική δύναμη
στην Ανατολή. Ο πόλεμος του Χάνδακα, που ξεκινάει το 1644, γίνεται αντίθετα
στη Μεσόγειο που έχει χάσει πια την κεντρική της θέση. Τα συμφέροντα των
ηπειρωτικών δυνάμεων έχουν τώρα στραφεί προς τον Ατλαντικό και τη Βόρεια
Ευρώπη και η ναυτική δύναμη των Ενετών και των Ισπανών έχει μειωθεί σημαντικά
εξαιτίας των επιθέσεων των κουρσάρων.
Μετά το 1640, όταν έγιναν πια σαφείς οι στόχοι των Τούρκων για την Κρήτη,
η Βενετία οργάνωσε ένα φοβερό στόλο, στον οποίο ενώθηκαν και τα πλοία της
Μάλτας, του παπικού κράτους, της Νάπολης και της Τοσκάνης. Το 1645, ο χριστιανικός
στόλος έφθασε να αποτελείται από 60-70 γαλέρες , 4 γαλιάσσες και περίπου 36 γαλιόνια . Κατά τη διάρκεια των 24 χρόνων πολέμου, οι Ενετοί ήταν γενικά σε θέση
επίθεσης, επιτυγχάνοντας συχνά εντυπωσιακές νίκες, όπως στο κεντρικό Αιγαίο
το 1651 και στα Δαρδανέλλια το 1655 και το 1656. Οι βόρειοι άνεμοι και το δυνατό ρεύμα στη Μαύρη Θάλασσα,
μαζί με την ικανότητα των Τούρκων να οργανώνουν ενισχυτικές νηοπομπές από
τη Χίο , τη Ρόδο, την Αλεξάνδρεια και τη Μονεμβασιά εμπόδισε στην πραγματικότητα τη δημιουργία ενός μόνιμου μπλόκου στα Δαρδανέλλια.
Το 1666 η προσπάθεια να κατακτήσουν την τουρκική βάση των Χανίων δεν ήταν
επιτυχής.
Στην τελευταία φάση του πολέμου - την άνοιξη του 1667 - ο μεγάλος βεζίρης
Αχμέντ Κοπρόλου ανέλαβε τη διεύθυνση των επιχειρήσεων εναντίων του Χάνδακα.
Αντίπαλός του ήταν ο Γενικός Ναύαρχος Francesco Morosini που στα 28 του χρόνια είχε ήδη φθάσει στο πιο υψηλό
στρατιωτικό αξίωμα, αφού πέρασε με μεγάλη ταχύτητα από όλους τους βαθμούς
της ιεραρχίας στο πολεμικό ναυτικό. Στις 22 Μαϊου άρχισε την πολιορκία που
επρόκειτο να διαρκέσει 28 μήνες. Στις επιθέσεις και στις εξορμήσεις που
ακολούθησαν, 108.000 Τούρκοι και 29.088 χριστιανοί έχασαν τη ζωή τους. Μεταξύ
αυτών υπήρχαν 280 Ενετοί ευγενείς, ένας αριθμός που είναι περίπου ίσος με
το ένα τέταρτο του Ανώτερου Συμβουλίου .
Αναρωτιέται κανείς γιατί στις 6 Σεπτεμβρίου 1669 ο Francesco Morosini διαπραγματεύθηκε
την συνθήκη ειρήνης με τους Τούρκους, χωρίς να ζητήσει έγκριση από τη Γερουσία και χωρίς η στρατιωτική και διεθνής κατάσταση να μπορούν να προαναγγείλουν
μια τέτοια εξέλιξη, εφόσον αντίθετα έδειχναν να είναι ευνοϊκές για τις τύχες
της Βενετίας.
Η διαπραγμάτευση για την ειρηνική παράδοση του Χάνδακα στους Τούρκους επέτρεψε
στο Morosini να αποτρέψει καινούριες απώλειες στα στρατεύματα και στον εξοπλισμό,
και του προσέφερε τη δυνατότητα να φέρει στη Βενετία τους θησαυρούς των
εκκλησιών και τα αρχεία μιας διοίκησης που διήρκεσε 465 χρόνια και να διατηρήσει
για τη Βενετία τις βάσεις της Σούδας , της Γραμβούσας και της Σπιναλόγκας και τις περιοχές της Δαλματίας που είχαν κατακτήσει πρόσφατα.
Ο Francesco Morosini, που κατηγορήθηκε πολύ για τον τρόπο της παράδοσης
το 1669, εκλέχθηκε ξανά 'Capitano Generale' το 1683, όταν για τη Βενετία
φαινόταν ότι είχε έρθει η στιγμή να πάρουν τη ρεβάνς. Την ίδια χρονιά οι
Πολωνοί και οι Αυστριακοί είχαν αποτρέψει την τουρκική εισβολή στην Βιέννη.
Αυτοί, μαζί με τον Πάπα, σ'ένα ανανεωμένο πνεύμα σταυροφορίας, προσκάλεσαν
τη Βενετία να ενώσει τις δυνάμεις της για να εξολοθρεύσει για πάντα τον
κοινό εχθρό. Στη Βενετία κυριάρχησε αμέσως το κόμμα που υποστήριζε τον πόλεμο
και στην αντι-τουρκική συμμαχία προσχώρησε και η Ρωσσία, εκκολαπτόμενη δύναμη,
που προσπαθούσε να ανοίξει το δρόμο της προς τη Μαύρη Θάλασσα. Μέσα σε τέσσερα
χρόνια, ο Francesco Morosini ανέκτησε όλα όσα είχε απωλέσει η Βενετία στο Μοριά και στο Ιόνιο Πέλαγος και γεννιόταν ξανά γι' αυτήν ο μύθος της παλιάς μεσογειακής
δύναμης. Μετά από μια αποτυχημένη επίθεση στο Negroponte και μια φοβερή
επιδημία που είχε αποδεκατίσει το στόλο, ο Morosini αποφάσισε να αποσυρθεί
στο Μοριά: η δημοτικότητά του βρισκόταν τόσο ψηλά ώστε ως το θάνατό του
(1693) κατείχε το αξίωμα του Δόγη μαζί με εκείνο του Capitano Generale. |
1/1 